Języki

Język angielski

Po angielsku mówił nie tylko Szekspir. To od wielu lat najpopularniejszy język świata – posługuje się nim prawie 2 miliardy ludzi, a dla ok. 335 milionów jest także językiem ojczystym. Jednocześnie język angielski od lat pełni rolę międzynarodowego języka biznesu.

Język arabski

W języku arabskim napisano słynne „Baśnie z tysiąca i jednej nocy”. W XIX w. z klasycznego języka arabskiego wykształcił się współczesny, który stał się instrumentem nowej literatury i kultury arabskiej. Używany jest głównie w formie pisanej, wtórnie w mowie (głównie w telewizji). Dziś językiem arabskim posługuje się ponad ćwierć miliarda ludzi, co czyni go czwartym najpopularniejszym językiem świata.

Języki bałtyckie (język litewski, język łotewski)

Języki bałtyckie należą do grupy języków indoeuropejskich, którymi w zamierzchłych czasach posługiwali się Bałtowie. Dziś w użyciu pozostały język litewski i język łotewski – w krajach za naszą wschodnią granicą.

Język bułgarski

Język bułgarski należy do bałkańskiej ligi językowej. Mówi nim 12 milionów ludzi w wielu krajach, poza Bułgarią także w Grecji, Macedonii, Mołdawii, Rumunii, Serbii, Turcji, na Ukrainie, ale również w Kanadzie i USA. Język bułgarski jest coraz bardziej popularny, napędzany przez rozwijającą się gospodarkę oraz turystykę bałkańskiego kraju.

Język chiński

Język chiński to ostatni w pełni logograficzny język używany współcześnie. Ekspansja chińskiej gospodarki na Zachód przybrała w XXI w. wymiary globalne, stąd coraz większe zapotrzebowanie na dobrych tłumaczy języka chińskiego – nazywanego standardowym językiem mandaryńskim. Językiem chińskim włada dziś przeszło 1,2 miliarda ludzi – coraz częściej także poza granicami ChRL.

Język czeski

Jest tylko pozornie bardzo podobny do polskiego. Język czeski staje się bardzo popularny, od czasu gdy zacieśniają współpracę gospodarki obu krajów, a na czeskim rynku pojawia się coraz więcej polskich firm.

Język fiński

Podobnie jak Finlandii nie zalicza się do krajów skandynawskich, tak językowi fińskiemu pod względem pochodzenia bliżej do języków bałtyckich niż skandynawskich. Język fiński wywodzi się z rodziny języków uralskich, a najbliżej jest mu do języka estońskiego. Posługuje się nim ok. 6 milionów ludzi. Poza Finlandią, gdzie jest językiem urzędowym, po fińsku mówi się w Szwecji i Estonii, a w Rosji jest jednym z języków mniejszości narodowych.

Język francuski

Językiem francuskim posługuje się obecnie ponad 80 mln ludzi. To język romantyków, klasyków, postmodernistów, ale i… biznesmenów. Paryż to miasto Wiktora Hugo czy Marcela Prousta, lecz także siedziba wielkich korporacji i światowej sławy projektantów mody. Język francuski jak mało który dba o swoje korzenie.

Język grecki

Język grecki, wywodzący się z grupy języków helleńskich, był w starożytności jednym z najważniejszych w Europie. Wywarł też wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie. W cywilizacji Zachodu został zaadaptowany (obok łaciny) jako język terminologii naukowej. Dziś język grecki jest językiem urzędowym w Grecji i na Cyprze, a także jednym z oficjalnych języków UE.

Język hebrajski

Język urzędowy Izraela wywodzi się z grupy języków semickich, jego korzenie sięgają do starożytnego państwa żydowskiego. Obecnie językiem hebrajskim posługiwać się może nawet 8 mln ludzi.

Język hiszpański

Liczba ludzi posługujących się językiem hiszpańskim przekroczyła 650 milionów, z czego dla ok. pół miliarda osób jest to język ojczysty. Kraje, które swoim zasięgiem obejmuje język Cervantesa, to poza Hiszpanią cała zachodnia część Ameryki Południowej (Argentyna, Boliwia, Chile, Kolumbia, Paragwaj, Peru, Urugwaj, Wenezuela), a także Meksyk i wiele krajów Ameryki Środkowej (m.in. Kuba, Honduras, Panama).

Język japoński

Język japoński składa się z trzech alfabetów: dwóch sylabograficznych (hiragany i katakany) oraz jednego piktograficznego (kanji). Językiem tym posługuje się ok. 130 milionów ludzi – mieszkańców Kraju Kwitnącej Wiśni, a także japońskich emigrantów.

Język koreański

Oryginalny koreański system zapisu (hangul) jest alfabetem sylabicznym i fonetycznym. Język koreański funkcjonuje głównie na Półwyspie Koreańskim (Korea Południowa i KRLD), lecz także na sporych obszarach dawnego ZSRR, w USA, Kanadzie, Brazylii i Japonii. Daje to łącznie ponad 66 milionów ludzi.

Język łaciński

Bodaj najsłynniejszy język świata, wywodzący się z Lacjum (starożytna Italia). Popularna łacina była językiem ojczystym Rzymian, zdominowała również inne języki Cesarstwa Rzymskiego, stając się z czasem jego językiem urzędowym. Językiem łaciński władali poeci (Cyceron, Wergiliusz, Horacy, Owidiusz) i niezliczeni prozaicy. Łacina była w średniowieczu językiem międzynarodowym, zaś językiem kościoła katolickiego, różnych gałęzi nauki i medycyny pozostała (obok języka angielskiego) do dziś.

Język niderlandzki

Język niderlandzki jest spokrewniony z językiem niemieckim, wykazuje też podobieństwo do języka angielskiego i duńskiego, ale jednocześnie bardzo się od nich różni. Jest językiem urzędowym w Holandii i w Belgii, a także w dawnych koloniach tych krajów (wśród nich m.in. Antyle Holenderskie, Surinam czy Indonezja).

Język niemiecki

Język niemiecki wywodzi się z grupy języków germańskich, choć w rzeczywistości w tym jednym określeniu kryją się liczne odrębne dialekty (np. bawarski, altemański czy dolnoniemiecki). Różnice między nimi bywają bardzo duże. Językiem Tomasza Manna włada ok. 130 milionów ludzi, z czego dla ponad 100 milionów jest to język urzędowy (Niemcy, Austria, Belgia, Szwajcaria, Liechtenstein, Luksemburg).

Język perski

Język perski pochodzi z grupy irańskiej języków indoeuropejskich. Zapisuje się go pismem arabskim, posiada wiele odmian, a wedle niektórych danych posługuje się nim dziś nawet 80 milionów osób. Do największych z tych krajów należą: Iran (bahtiari), Irak (gurani), Afganistan (aimak), a także kraje Środkowego Wschodu.

Język portugalski

Spośród języków zachodnioromańskich portugalski jest drugim, jeśli chodzi o liczbę mówiących (za hiszpańskim). Nie oznacza to jednak, że jego ranga jest wiele niższa. Językiem portugalskim posługuje się ponad 210 milionów ludzi – poza Portugalią także Brazylia oraz kilka byłych portugalskich kolonii w Afryce (jak Angola, Mozambik, Gwinea Równikowa, Gwinea Bissau czy Republika Zielonego Przylądka). Kraj kawy, jedna z najlepiej rozwijających się gospodarek świata, jest pod tym względem oczywiście liderem – mieszka w nim ponad 190 milionów ludzi, którzy mówią językiem portugalskim. Ponadto używa się go szczątkowo w USA, Francji, Wielkiej Brytanii, RPA, Kanadzie, Szwajcarii, Niemczech, Indiach, Holandii i wielu innych.

Język rosyjski

Najsłynniejszy język wschodniosłowiański, którego pismem alfabetycznym jest cyrylica. W języku Tołstoja i Bułhakowa porozumiewa się współcześnie ćwierć miliarda ludzi na całym świecie; dla niespełna 150 milionów jest językiem urzędowym (w Rosji, Kazachstanie, Kirgistanie i na Białorusi). Znaczenie języka rosyjskiego w Europie obecnie znacząco wzrosło.

Język rumuński

Język rumuński należy do grupy romańskiej. Jest językiem urzędowym w Rumunii, Mołdawii, a także w Wojwodinie (autonomiczny okręg na północy Serbii), ale posługuje się nim sporo ludzi w USA, Kanadzie, Australii a także w Rosji, Kazachstanie czy na Węgrzech. Język rumuński notuje wzrost popularności wraz z rozwojem turystyki w kraju Draculi. Na świecie jest już 25 milionów ludzi, którzy nim operują.

Język serbski

Język serbski to jedna z uregulowanych wersji dialektu sztokawskiego, który zapisywać można cyrylicą, ale także alfabetem łacińskim. Jest oficjalnym językiem w Serbii, Czarnogórze, Bośni i Hercegowinie, ale spotyka się go również na terenie Bułgarii, Macedonii czy Albanii. Po serbsku mówi ok. 13 milionów ludzi.

Języki skandynawskie (język duński, język islandzki, język norweski, język szwedzki)

Do grupy języków skandynawskich zalicza się języki nordyckie, nordyjskie i północnogermańskie. Posługuje się nimi blisko 20 milionów mieszkańców Europy Północnej. Trzeba zaznaczyć, że różnice pomiędzy językiem duńskim, norweskim czy szwedzkim są dziś (pomimo wspólnego rodowodu) dość zauważalne. Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest spora liczba dialektów, co jest charakterystyczne przede wszystkim dla Norwegii.

Język słowacki

Język słowacki stał się językiem urzędowym naszych południowych sąsiadów po rozpadzie Czechosłowacji. Jest blisko spokrewniony z językiem czeskim, pod względem gramatyki wykazuje też podobieństwo do języka polskiego. Mówi nim 7 milionów Słowaków, głównie u siebie w kraju, ale także na emigracji (USA, Kanada, Polska, Rumunia, Węgry, Serbia).

Język turecki

Język turecki to najpopularniejszy na świecie język aglutynacyjny, czyli taki, w którym obserwujemy proces „sklejania” ze sobą poszczególnych części wyrazów. Poza tureckim takimi językami w Europie są m.in. język fiński, estoński czy węgierski. W języku tureckim mówi się głównie w Turcji i w północnej części Cypru, lecz posługuje się nim również spora część społeczności w Grecji, Bułgarii, Macedonii, Kosowie, Albanii i w innych częściach Europy Wschodniej, a także w Niemczech oraz w Iraku. Daje to w sumie sporo ponad 80 milionów ludzi na całym świecie.

Język ukraiński

Język ukraiński to jeden z języków wschodniosłowiańskich. Pismo opiera się na jednej z odmian cyrylicy, choć Ukraińcy coraz częściej korzystają też z alfabetu łacińskiego. Jest językiem urzędowym na Ukrainie i w Republice Naddniestrzańskiej (Mołdawia). Mówią nim także ukraińscy emigranci w USA, Kanadzie, Rosji, Polsce, a także na Białorusi. Łącznie daje to niespełna 48 milionów ludzi, którzy mówią językiem ukraińskim.

Język węgierski

Polacy mawiają żartobliwie, że to najtrudniejszy język świata, z czym nie do końca zgadzają się… Kaszubi. Językiem węgierskim mówią przede wszystkim nasi „bratankowie” z Węgier (ok. 10 milionów), ale także bardzo dużo ludzi poza granicami kraju (nawet ok. 4-5 milionów). Bierze się to stąd, że język węgierski jest językiem urzędowym również lokalnie w Słowenii (północno-wschodnie Prekmurje), a także w serbskiej Wojwodinie. Ponadto mówi się nim na Słowacji, w Siedmiogrodzie (środkowa Rumunia), na Zakarpaciu (zachodnia Ukraina) oraz w Burgenlandzie (wschodnie rubieże Austrii).

Język włoski

Język włoski należy do grupy języków romańskich, a jego współczesna wersja opiera się na standardzie toskańskim, wypracowanym na przełomie XIII i XIV w. przez wielkich pisarzy: autora „Boskiej komedii” Dante Alighieriego, poetę Francesco Petrarcę czy twórcę słynnego „Dekameronu” Giovanniego Boccaccio. Jest bardzo zróżnicowany dialektalnie. Trudno też nawet w przybliżeniu określić liczbę mówiących w języku włoskim. Pojawiają się bardzo rozbieżne dane: od 80 do nawet 130 milionów ludzi na całym świecie. Poza krajami, gdzie ma status urzędowego (Włochy, Szwajcaria, San Marino, Watykan), język włoski można usłyszeć m.in. w USA, Australii, Kanadzie, Wielkiej Brytanii, Brazylii, Francji, Niemczech, Belgii, Hiszpanii, Meksyku, Chile, Paragwaju czy Wenezueli.